Joint venture – wejście na rynek dzięki przejęciu istniejącej niemieckiej spółki

30.01.2018

Christian Stern, LL.M.; Thomas Urbańczyk, LL.M.

Pojęcie joint venture jest pojęciem zbiorowym określającym różne formy współpracy przedsiębiorstwa przy danym projekcie i oznacza z reguły partycypację dwóch firm we wspólnej spółce-córce.

W dalszym znaczeniu tego pojęcia, które zostanie tutaj bliżej omówione, joint venture powstaje również bez konieczności tworzenia nowej spółki.

Interesującym wariantem, przede wszystkim dla zagranicznych inwestorów pragnących zaistnieć na rynku niemieckim jes objęcie udziału większościowego w istniejącej już spółce niemieckiej. Dzięki temu dotychczasowy wspólnik działający już na rynku niemieckim i posiadający o nim wiedzę, zostaje wspólnikiem (mniejszościowym), a przedsiębiorca zagraniczny przyłącza się do spółki. Międzynarodowe joint venture są idealnym środkiem do pozyskania nowych rynków.

Efekt synergii

Motywację do połączenia stanowi możliwość wykorzystania kompetencji i zasobów partnera. W idealnym przypadku dochodzi do połączenia sił. Ogromną zaletą przejęcia istniejącej spółki jest uniknięcie stosunkowo biurokratycznych regulacji związanych z założeniem nowego podmiotu. Również dotychczasowi klienci oraz popularność nazwy są dodatkowymi atutami dla partnera joint venture. Można również korzystać z dotychczasowych struktur (np. umów z dostawcami).Dzięki temu można szybko i sprawnie pozyskać udziały rynkowe i zdobywać dalsze.

Umowa joint venture

Podstawę utworzenia joint venture stanowi umowa joint venture, określająca cele działalności oraz kwestie merytoryczne sporządzanej umowy spółki. Na podstawie umowy powstaje najpierw spółka wewnętrzna prawa cywilnego, która w odróżnieniu od tymczasowej spółki założycielskiej istnieje przez cały czas trwania joint venture.

Umowa joint venture zawiera jasne regulacje dotyczące współpracy oraz stosownie mechanizmy podejmowania decyzji w szczególności w sytuacjach konfliktowych. Niemieckie prawo spółek przewiduje w tym celu odpowiednie mechanizmy, które należy wdrożyć już na początku zawiązywania joint venture. Ponieważ w razie sporu często jest już na to za późno.

Kontraktowe a kapitałowe joint venture

W przeciwieństwie do kapitałowego joint venture (equity), w którym powstaje nowa spółka w oparciu o wszelkie obowiązujące przepisy dotyczące założenia i rozwiązania, założenie lub rozwiązanie kontraktowego joint venture (contractual) jest stosunkowo proste.

W kontraktowym joint venture strony z braku daleko idących wytycznych ustawowych posiadają nadzwyczaj szerokie ramy w zakresie kształtowania stosunków umownych. W kapitałowym joint venture struktura prawna przynajmniej częściowo ogranicza współpracę bezwzględnie obowiązującymi przepisami ustawowymi. Kontraktowe joint venture nie może jednak żyć zupełnie własnym życiem, pozostaje bowiem pod kontrolą inwestora i dotychczasowego wspólnika. Również rozwiązanie kontraktowego joint venture jest prostsze, ponieważ spółka wewnętrzna prawa cywilnego nie wymaga likwidacji.

Przewaga nad oddziałem

Alternatywnie do partycypacji w formie przedsięwzięcia joint venture, inwestor może np. Wybrać również założenie samodzielnego oddziału w Niemczech. W tym przypadku wymagana jest w Niemczech jednostka o pewnym stopniu samodzielności organizacyjnej.

Po spełnieniu przesłanek należy zgłosić wpis oddziału do Rejestru Handlowego zgodnie z § 13 niemieckiego kodeksu handlowego HGB. Dotyczy to równeż podmiotów równorzędnych uznanych na arenie międzynarodowej (np. polskich spółek kapitałowych takich jak Sp. z o.o. i S.A.).

Zgłoszene wpisu zagranicznego oddziału w Niemczech jest jednak czasochłonne, ponieważ do każdego zgłoszenia należy załączyć szereg dokumentów. Dokumenty w jęz. obcym muszą zostać przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego, co zwiększa koszty i wydłuża proces rejestracji.

Dlatego też ogromną przewagą joint venture w stosunku do oddziału jest znacznie korzystniejszy rachunek kosztów i korzyści.

Wyzwania i zagrożenia joint venture

Wycena przejmowanej niemieckiej spółki może stanowić wyzwanie dla inwestorów zewnętrznych i wiązać się z wysokimi nakładami. Dlatego też zwykle warto skorzystać z odpowiedniego doradztwa.

Zaleta elastycznego ukształtowania kontraktowego joint venture niesie ze sobą również znaczne ryzyko napotkania luk w regulacjach oraz kosztownych i czasochłonnych negocjacji umowy.

Dodatkowo zakup udziałów może podlegać niemieckiemu prawu kartelowemu (przy przekroczeniu istotnych wartości progowych) i przepisom dot. kontroli fuzji. Utworzenie joint venture (również kontraktowego) może zatem prowadzić do obowiązku zgłoszenia lub rejestracji w Federalnym Urzędzie Kartelowym. Należy przy tym również uwzględnić odpowiednie przepisy europejskie.

Podsumowanie

Pozyskanie nowego rynku za pomocą przedsięwzięcia typu joint venture cieszy się nie bez powodu tak dużą popularnością. Przy odpowiednim przygotowaniu i doradztwie tego rodzaju połączenia mogą być źródłem korzyści dla obu stron.

Christian Stern, LL.M.
partner zarządzający adwokat,
doradca podatkowy ARK Rechtsanwälte GmbH

GmbH Thomas Urbanczyk, LL.M.
adwokat partner zarządzający ARK Rechtsanwälte GmbH
ARK Rechtsanwälte GmbH
Mommsenstraße 73
10629 Berlin