Rozmowa z Aleksandrą Pabiańską, Counsel, ekspertką ds. pomocy publicznej, TaxLab sp. z o.o.
AHK Polska: Po początkowych perturbacjach zostały uruchomione fundusze europejskie z perspektywy 2021-2027. Z jakich programów mogą skorzystać przedsiębiorstwa produkcyjne, np. z branży przetwórstwa tworzyw sztucznych?
Aleksandra Pabiańska, TaxLab Sp. z o.o. : Od 2023 r. przedsiębiorcy mogą aplikować o wsparcie m.in. w cieszącym się największą popularnością programie FENG, adresowanym głównie do dużych przedsiębiorstw programie FENiKS oraz programie dla Polski Wschodniej, który w obecnej perspektywie obejmuje również część województwa mazowieckiego.
Te trzy źródła to tzw. programy centralne, czyli takie, w ramach których mogą aplikować podmioty z całej Polski niezależnie od województwa, w którym realizują swoją działalność. Każdy z nich ma swoją specyfikę – np. w programie FENG obecnie największym zainteresowaniem cieszy się ścieżka SMART oraz Kredyt Ekologiczny.
W ścieżce SMART przedsiębiorstwa mogą uzyskać dofinansowanie w ramach jednego wniosku aż na 7 obszarów działalności przedsiębiorstwa: prace B+R, utworzenie lub rozbudowa Centrum B+R, szkolenia pracowników, uczestnictwo w targach /misjach zagranicznych czy ochrona praw własności przemysłowej, inwestycja w rozbudowę zakładu produkcyjnego, jego efektywność energetyczną czy cyfryzację. Ze ścieżki SMART mogą korzystać zarówno firmy z sektora MŚP, duże przedsiębiorstwa, konsorcja jak również podmioty, które chcą opracować rozwiązania dla osób ze szczególnymi potrzebami ( temu poświęcony jest odrębny konkurs). Z kolei Kredyt Ekologiczny wspiera poprawę efektywności energetycznej przedsiębiorstw na poziomie min. 30% w porównaniu do bieżącego zużycia i jest adresowany do podmiotów zatrudniających do 3000 osób.
Z Programu FENiKS skorzystać mogą przedsiębiorstwa planujące inwestycje w odnawialne źródła energii, efektywność energetyczną czy transport intermodalny. W Polsce Wschodniej są dostępne konkursy na automatyzację i robotyzację czy wzornictwo.
Oprócz wyżej wymienionych programów centralnych, przedsiębiorcy mogą aplikować o wsparcie w programach przeznaczonych dla konkretnych województw i tu koniecznie przedsiębiorca musi wykazać związek z konkretnym regionem – np. poprzez lokalizację w danym województwie zakładu, siedziby czy oddziału. W ramach tych programów przedsiębiorcy mogą aplikować o wsparcie na działania związane z pracami B+R, tworzeniem Centrum B+R, doposażeniem zakładu produkcyjnego, cyfryzacją oraz automatyzacją.
Mniej popularne dotychczas, ale cieszące się coraz większym zainteresowaniem, są programy oferujące wsparcie bezpośrednio z Komisji Europejskiej np. EIC Accelerator. Proces oceny przebiega tam sprawnie – jest wymagający, ale w przypadku planów na wdrożenie przełomowego rozwiązania jest to ciekawa alternatywa dla ścieżki SMART. Co więcej, w Polsce można dostać dofinansowanie na przygotowanie wniosku o Eurogrant do wybranego programu UE lub konkursu w wybranym programie UE w ramach programu „Granty na eurogranty”.
No i oczywiście mamy również KPO – obecnie największą popularnością cieszyły się tam program na wsparcie “Automatyzacji i robotyzacji” dla dużych przedsiębiorstw oraz dotacje dla sektora HoReCa. Planuje się także uruchomienie programu na efektywność energetyczną dla dużych przedsiębiorstw.
AHK Polska: Jak często, opierając się na Państwa doświadczeniu, firmy polskie korzystają ze wsparcia w ramach funduszy europejskich i na co z reguły przeznaczają te środki?
AP: Bardzo często. Właściwie większość naszych klientów ma doświadczenie z Funduszami UE. Przykładem tego, z jakim zainteresowaniem spotykają się dotacje, jest ostatni nabór ścieżki SMART, gdzie w programie adresowanym do sektora MŚP zostało złożonych 2722 wniosków na łączną kwotę prawie 24 mld zł, a w konkursie dla dużych 365 wniosków na kwotę 5 mld zł. Proszę zauważyć, że są to dane tylko dla jednego konkursu.
AHK Polska: Często słyszy się o nadmiernej biurokracji i tzw. „papierologii”, związanej z procesami pozyskania środków unijnych przez przedsiębiorców. Czy nie jest to odstraszające dla przedsiębiorców? Jak sobie z tym radzą i czy w ogóle warto z ich perspektywy starać się o dotacje?
AP: Oczywiście, trochę tak jest. Kluczowe, aby przedsiębiorcy aplikujący zdawali sobie z tego sprawę. Aplikowanie o dotacje, a następnie rozliczanie otrzymanego wsparcia (bo proszę pamiętać, że sukces w dotacjach to nie tylko napisanie dobrego wniosku, ale również jego prawidłowe raportowanie), zawsze było i jest procesem formalnym. Dla części przedsiębiorców jest to wyzwanie – czasem oczywiście zdarza się, że formalności w ich ocenie przewyższają wartość przyznanego wsparcia i rezygnują z aplikowania. Wielu przedsiębiorców korzysta jednak ze wsparcia profesjonalnych podmiotów specjalizujących się pozyskiwaniu dofinansowań, w związku z tym część obowiązków jest współdzielona, a samo realizowanie projektu i przestrzegania nałożonych wymogów staje się prostsze. Niemniej zawsze podkreślam, że nie ma możliwości zbudowania dobrego wniosku o dofinansowanie bez udziału klienta. Ta współpraca na linii doradca – klient jest kluczowa dla sukcesu projektu.
AHK Polska: Gdybyśmy wzięli pod uwagę konkretną branżę, np. przetwórstwo tworzyw, jakie programy może Pani polecić firmom w niej działającym?
AP: Jeżeli chodzi o Fundusze UE, to zdecydowanie byłaby to ścieżka SMART lub Kredyt ekologiczny. Dodatkowo, wszelkie źródła w ramach programów regionalnych związane z efektywnością energetyczną, odnawialnymi źródłami energii, recyklingiem. Dla sektora MŚP (tj. podmiotów zatrudniających do 250 osób), dodałabym również konkurs finansowany ze środków KPO dotyczący Gospodarki Obiegu Zamkniętego. Poza instrumentami dotacyjnymi wskazałabym również na wszelkiego rodzaju ulgi podatkowe – tj. zwolnienie z CIT na działalność w Polskiej Strefie Inwestycji, ulgę na prototyp, ulgę na robotyzację czy ulgę na działalność B+R.
AHK Polska: Czy oprócz programów unijnych istnieją inne, krajowe, z których przedsiębiorcy mogą pozyskać środki finansowe np. na działania inwestycyjne?
AP: Tak, tych mechanizmów mamy kilka. W ostatnich latach został zmieniony program tzw. grantów rządowych, tak aby z niego mogły korzystać również podmioty z sektora MŚP (chociaż ciągle próg wejścia jest wysoki). Oprócz tego ogromną popularnością cieszą się zwolnienia z CIT/PIT w ramach tzw. Polskiej Strefy Inwestycji, które są dostępne praktycznie na terenie całej Polski, z wyłączeniem niektórych regionów najbardziej rozwiniętych). Od 2016 r. przedsiębiorcy coraz chętniej korzystają z ulgi B+R, która nie wiąże się z działalnością typowo inwestycyjną, ale można w ramach niej rozliczyć np. koszty amortyzacji sprzętów wykorzystywanych do prowadzenia prac B+R w przedsiębiorstwie, czy koszty materiałów wykorzystywanych do budowy rozwiązania prototypowego. Z naszego doświadczenia wynika, iż w przypadku większości podmiotów pracujących nad udoskonaleniem swojej oferty produktowej, warto przyjrzeć się czy nie podejmują one działań mających charakter prac rozwojowych, które pozwalają na skorzystanie z ulgi B+R.
Jeżeli chodzi o działalność typowo inwestycyjną to wspomniałabym również o uldze na prototyp czy uldze na robotyzację. W tym przypadku kwalifikowalny jest np. koszt zakupu robota przemysłowego oraz urządzeń peryferyjnych.
AHK Polska: Dziękujemy za rozmowę.
Przedsiębiorców działających w branży przetwórstwa tworzyw sztucznych zapraszamy do wzięcia udziału w misji gospodarczej do Niemiec, której elementem jest udział w targach branżowych FAKUMA 2024. Wyjazd odbędzie się w dniach 14-16.10.2024. Do udziału w misji zachęcamy przede wszystkim przedstawicieli działów zakupów, inwestycji, technologii i utrzymania ruchu firm zajmujących się przetwórstwem tworzyw sztucznych, które są zainteresowane inwestycjami, polegającymi na zakupie, modernizacji czy rozbudowie parku maszynowego, zarówno pojedynczych urządzeń, jak i kompletnych linii produkcyjnych czy narzędzi.
Więcej informacji TUTAJ
