Europejski Urząd Patentowy odnotował około 200 tys. wniosków patentowych w 2024 r. Mimo globalnych wyzwań innowacyjność w Europie pozostaje na stabilnym, wysokim poziomie.
Technologie komputerowe po raz pierwszy znalazły się na szczycie listy wniosków patentowych. Znaczący wzrost liczby wniosków patentowych odnotowano w zakresie sztucznej inteligencji i technologii bateryjnych. Liczba zgłoszeń patentowych z Polski wzrosła. W Polsce wiodącymi dziedzinami technologii dla zgłoszeń patentowych są technologia medyczna, inżynieria lądowa i chemia organiczna.
Indeks Patentowy 2024 opublikowany przez Europejski Urząd Patentowy (EPO) informuje o blisko 200 tys. zgłoszeń patentowych na całym świecie. Oznacza to utrzymanie stabilnego poziomu zgłoszeń w stosunku do ubiegłego roku. Liczba wniosków patentowych z Europy i 39 państw członkowskich EPO wzrosła o +0,3%, natomiast liczba wniosków z krajów pozaeuropejskich nieznacznie spadła (-0,4%).
Wzrost liczby europejskich patentów jest pozytywnym sygnałem w kontekście niedawnych raportów Draghiego i Letty na temat konkurencyjności i innowacyjności naszego kontynentu. Kluczowym zadaniem w Europie jest wzmacnianie ekosystemu innowacji. Szczególnie w strategicznych obszarach, takich jak zielone technologie, sztuczna inteligencja i półprzewodniki zapewnienie wynalazcom lepszych możliwości skalowania i komercjalizacji ich innowacji ma ogromne znaczenie.
Technologie komputerowe w czołówce
Technologie komputerowe, w tym sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe i rozpoznawanie wzorców, po raz pierwszy zostały wiodącą dziedziną z niemal 17 tys. wniosków patentowych w 2024 r. Kategorie: maszyny elektryczne, aparatura i energia odnotowały największy wzrost w ubiegłym roku (+8,9% w porównaniu do 2023 r.). Wynika to z postępów w technologiach czystej energii, w szczególności innowacji w zakresie baterii (+24,0%). Z kolei komunikacja cyfrowa, która obejmuje wynalazki w dziedzinie sieci komórkowych, odnotowała spadek o -6,3%.
Globalne i europejskie trendy patentowe
Stany Zjednoczone nadal przodują pod względem liczby europejskich zgłoszeń patentowych, a za nimi plasują się Niemcy, Japonia, Chiny i Republika Korei. 43% zgłoszeń pochodziło z 39 państw członkowskich EPO, podczas gdy 57% pochodziło od wnioskodawców spoza Europy. Największy wzrost liczby zgłoszeń patentowych odnotowała Republika Korei (+4,2). Liczba wniosków patentowych z 39 państw członkowskich EPO wzrosła o +0,3% dzięki wzrostom ze Szwajcarii (+3,2%) i Wielkiej Brytanii (+3,1%), podczas gdy liczba wniosków z 27 państw członkowskich UE spadła o -0,4%. Dwaj europejscy liderzy w zakresie zgłoszeń, Niemcy (+0,4%) i Francja (+1,1%), odnotowali niewielki wzrost w 2024 roku. Szwajcaria pozostaje liderem pod względem liczby zgłoszeń patentowych na mieszkańca, a za nią plasuje się kilka krajów skandynawskich.
Polska odnotowała wzrost liczby zgłoszeń patentów
Liczba zgłoszeń patentowych z Polski wzrosła o 3,4% w 2024 r. Wiodące dziedziny technologii dla zgłoszeń patentowych w Polsce obejmują technologię medyczną, inżynierię lądową i chemię organiczną. Najsilniej rosnącą dziedziną techniczną była kategoria określana jako maszyny elektryczne, aparatury, energia, czyli dziedzina obejmująca technologie związane z czystą energią, która odnotowała znaczny wzrost o 40,9%. Wiodącymi zgłaszającymi w EPO z Polski w 2024 r. były Akademia Górniczo-Hutnicza, Politechnika Warszawska i Ryvu Therapeutics. W pierwszej dziesiątce znalazło się też kilka uniwersytetów, co podkreśla innowacyjną siłę polskich instytutów szkolnictwa wyższego. Prawie co trzecie (32%) zgłoszenie z Polski dotyczy kobiety-wynalazczyni – to znacznie więcej niż średnia europejska (25%). Ogółem Polska znalazła się na 26 miejscu wśród wszystkich krajów zgłaszających wnioski patentowe do EPO.
Duże firmy napędzają rozwój innowacji
Samsung był nowym głównym wnioskodawcą w EPO w 2024 r. Wśród 10 największych wnioskodawców znalazły się cztery firmy z Europy (w tym 3 firmy z Niemiec: Siemens, BASF i Robert Bosch), dwie z Republiki Korei, dwie z USA i po jednej z Chin i Japonii.
Małe firmy wykorzystują system patentowy do promowania innowacji
W 2024 r. 22% wszystkich zgłoszeń patentowych w Europejskim Urzędzie Patentowym pochodziło od osób fizycznych lub małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) zatrudniających mniej niż 250 pracowników. Kolejne 7% pochodziło od uniwersytetów i publicznych instytucji badawczych. Podkreśla to atrakcyjność systemu patentowego dla mniejszych graczy, która została dodatkowo wzmocniona przez obniżenie przez EPO opłat za zgłoszenie dla mikroprzedsiębiorstw, osób fizycznych, organizacji non-profit, uniwersytetów i instytucji badawczych w kwietniu 2024 r.
Kobieta jest wynalazczynią w prawie co czwartym zgłoszeniu patentowym
W 2024 r. 25% wszystkich zgłoszeń patentowych złożonych w EPO z Europy obejmowało co najmniej jedną kobietę-wynalazczynię. Wśród głównych europejskich krajów składających wnioski patentowe, które złożyły ponad 2000 wniosków, największy udział kobiet odnotowały Hiszpania - 42%, Belgia (32%) i Francja (31%).
Jednolity Patent okazał się sukcesem
Jednolity system patentowy wprowadzony w 2023 r. dynamicznie się rozwija. Oferuje on wynalazcom prostszą i bardziej dostępną ochronę patentową w 18 państwach członkowskich UE za pomocą jednego wniosku do Europejskiego Urzędu Patentowego. O jednolitą ochronę patentową wystąpiono w przypadku 25,6% wszystkich patentów europejskich przyznanych przez Europejski Urząd Patentowy w 2024 r. Mniejsi gracze są szczególne zainteresowani korzystaniem z systemu, a europejskie MŚP i uniwersytety wykazały wskaźnik akceptacji na poziomie 57,5%.
źr.: Europejski Urząd Patentowy, Urząd Patentowy RP