Niemiecka gospodarka nadal znajduje się w stagnacji - tak wynika z corocznego raportu Niemieckiej Rady Ekspertów Gospodarczych. Przyczyny spowolnienia wzrostu gospodarczego mają charakter koniunkturalny i strukturalny.
Niemiecka gospodarka od dłuższego czasu przeżywa spowolnienie. W bieżącym roku produkt krajowy brutto Niemiec skurczy się o 0,1 procent w ujęciu realnym. Eksperci szacują ponadto, że w 2025 roku PKB Niemiec wzrośnie o zaledwie 0,4 procent, co oznacza obniżenie dotychczasowych prognoz.
Niemiecka Rada Ekspertów Gospodarczych przekazała swój roczny raport o stanie niemieckiej gospodarki kanclerzowi federalnemu Olafowi Scholzowi (SPD). Ekonomiści wskazali główne obszary, które wymagają pilnej modernizacji, aby Niemcy znów powróciły na ścieżkę wzrostu.
Biurokracja hamuje rozwój biznesu
Niemcy nie są wystarczająco przygotowane na przyszłość i muszą zostać zdecydowanie zmodernizowane, trzeba także nadrobić opóźnienia inwestycyjne, powiedziała Monika Schnitzer, przewodnicząca Niemieckiej Rady Ekspertów Gospodarczych. To zadanie nie tylko gospodarki, ale także polityki.
Sytuacja obecna nie wynika bowiem tylko z czynników koniunkturalnych, ale ma także przyczyny strukturalne. Wśród nich można wymienić choćby niekorzystny rozwój sytuacji demograficznej, czy zmianę na rynkach światowych, w szczególności relacje z Chinami. Kraj ten był przez lata głównym odbiorcą niemieckiego eksportu. „Globalne otoczenie gospodarcze zmieniło się”, mówi prezes Instytutu Gospodarki Światowej w Kilonii, Moritz Schularick. W ostatnich miesiącach Niemcy eksportowały więcej do Polski niż do Chin. Także globalna konkurencja staje się coraz ostrzejsza. „Chińczycy są teraz numerem jeden w budowie maszyn”, mówi Schularick.
Analityk rynku kapitałowego Robert Halver podkreślił, że przedsiębiorcy potrzebują mniej biurokracji, a więcej przewidywalności, planując swoje działania biznesowe. Każdy, kto inwestuje w Niemczech, powinien wiedzieć, czego się spodziewać. Takie uwarunkowania prowadzenia biznesu przesądzają o atrakcyjności lokalizacji inwestycyjnych. Niemcy powinny podjąć pilne kroki w tym obszarze, jeśli chcą skutecznie przyciągać inwestorów.
Eksperci ekonomiczni wzywają do zwiększenia inwestycji w edukację i transport
Mimo spadku inflacji (oczekuje się, że stopa inflacji wyniesie 2,2% w tym roku i 2,1% w przyszłym roku) i wzrostu płac realnych, Niemcy nadal wstrzymują się z wydawaniem pieniędzy. To dodatkowo hamuje gospodarkę.
Eksperci wskazują jednak, że pilnie potrzebne są wydatki publiczne wspierające przyszły rozwój. Dziedzina ta była ich zdaniem od lat zaniedbana. Nakłady powinny obejmować fundusz infrastruktury transportowej oraz minimalne kwoty na edukację i wydatki na obronność.
Hamulec gospodarczy: zapóźnienia w obszarze cyfryzacji
Poważnym problemem jest zapóźnienie Niemiec w obszarze cyfryzacji w licznych obszarach, co obniża znacznie potencjał innowacji i wzrostu wydajności. Zjawisko to dotyczy między innymi systemu finansowego. Innowacje wśród dostawców usług płatniczych pochodzą głównie z zagranicy. Dostawcy usług płatności online pochodzą z USA, jak Paypal, albo ze Szwecji, jak Klarna. W porównaniu europejskim, Niemcy znajdują się tutaj dopiero w dolnej połowie stawki, wyjaśnia Ulrike Malmendier, członek Niemieckiej Rady Ekspertów Gospodarczych. Ekspertka uważa, że cyfrowe innowacje będą prawdopodobnie pochodzić przede wszystkim od nowych graczy na rynku finansowym, takich jak firmy FinTech i Big Tech.
Cena energii elektrycznej decydująca dla wzrostu gospodarczego
Cyfryzacja z jednej strony potencjalnie obniża koszty dzięki zwiększaniu wydajności, jednak wysokie koszty energii w Niemczech stanowią barierę rozwoju w tym obszarze.
Robert Halver podkreśla: „Innowacje i cyfryzacja potrzebują energii elektrycznej. Dla mnie koszty energii to koszty pracy przyszłości”.
Bezpieczeństwo energetyczne powinno być zagwarantowane, a energia dostępna po akceptowalnych cenach. Niemcy nie są tu konkurencyjne.
Wysokie ceny energii wpływają też negatywnie na konsumpcję prywatną. Wśród konsumentów panują pesymistyczne nastroje, a eksperci szacują, że konsumpcja prywatna wzrośnie tylko nieznacznie w 2025 roku.
Wzrost gospodarczy w Niemczech słabszy niż w innych gospodarkach
„Spodziewamy się, że niemiecka produkcja gospodarcza w 2025 r. będzie na podobnym poziomie jak przed kryzysem związanym z pandemią koronawirusa”, wyjaśnia Martin Werding, członek Niemieckiej Rady Ekspertów Gospodarczych.
W USA produkt krajowy brutto (PKB) jest już o ponad dwanaście procent wyższy niż przed pandemią, a w strefie euro o około cztery procent. Zapowiadane przez Donalda Trumpa wprowadzenie ceł na towary pochodzące spoza USA może być kolejnym czynnikiem, który przełoży się negatywnie na stan niemieckiej gospodarki. Może przyczynić się do odpływu inwestycji niemieckich firm do USA.
Eksperci ekonomiczni są zgodni, że istnieje wiele obszarów, w których należy podjąć zdecydowane działania i uruchomić inwestycje, aby wzmocnić Niemcy wobec wyzwań przyszłości. Kraj potrzebuje pilnej modernizacji, aby utrzymać globalną konkurencyjność.
Oprac. na podstawie materiałów ZDF oraz FAZ