Wiadomości gospodarcze

Wsparcie ze środków UE w ramach perspektywy 2021-2027 czeka na przedsiębiorców

30.06.2023

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przygotowuje uruchomienie następnych naborów wniosków w ramach perspektywy unijnej 2021-2027. Do dyspozycji na wsparcie dla wnioskodawców jest 76 mld euro z samej tylko z Polityki Spójności. Priorytetem przy udzielaniu dofinansowania będą obszary kluczowo ważne dla przyszłości – związane z zieloną transformacją, digitalizacją oraz realizacją projektów badawczo-rozwojowych.

Stan przygotowań do uruchomienia środków w ramach perspektywy unijnej 2021-2027 oraz aktualny stan realizacji programów operacyjnych przedstawiła Minister Małgorzata Jarosińska-Jedynak, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej wraz z dyrektorami departamentów merytorycznych ministerstwa podczas spotkania z firmami członkowskimi Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej (AHK Polska) w dniu 27 czerwca br. Spotkanie poprowadziła Ewa Mikos-Romanowicz, Przewodnicząca Komisji Cyfryzacji i Przemysłu 4.0 AHK Polska.

Minister Jarosińska-Jedynak poinformowała, że w zeszłym roku wynegocjowano zakres wszystkich programów oraz podpisano Umowę Partnerstwa. Do dyspozycji wnioskodawców jest 76 mld euro z samej tylko Polityki Spójności. Około trzydzieści procent z tej kwoty stanowią środki, które przeznaczone zostaną na rozwój przedsiębiorczości, innowacje, Przemysł 4.0, rozwój technologii cyfrowych oraz działania związane z Europejskim Zielonym Ładem. Dotyczy to w szczególności działań związanych z dążeniem do osiągnięcia neutralności klimatycznej. W cel ten wpisują się np. kwestie wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz unowocześnianie procesów produkcyjnych, tak by nie szkodziły środowisku. Kolejne trzydzieści procent środków z tej puli wesprze działania związane z neutralnością klimatyczną, środowiskiem, energetyką, OZE. Pozostałe środki zasilą projekty związane z infrastrukturą drogową i kolejową, kanalizacją, wodociągami, oczyszczalniami ścieków.

Minister Jarosińska-Jedynak przedstawiła główne obszary wsparcia i plany odnośnie harmonogramów i terminów naborów w przyszłości. Ministerstwo Funduszy odpowiada za programy krajowe ( FENG, FENIKS, FERC itd.), natomiast szesnaście Regionalnych Programów Operacyjnych na poziomie województw zarządzanych jest przez Marszałków. W ramach programów regionalnych rozdysponowanych zostanie czterdzieści cztery procent środków z 76 mld euro z Polityki Spójności w Polsce. Cele tych programów są bardzo zbliżone do programów krajowych.

Większość kryteriów wyboru projektów we wszystkich programach została przyjęta przez Komitety Monitorujące. Pierwsze projekty już zostały złożone. Obecna perspektywa zaczęła się oficjalnie w 2021 roku (okres 2021-2027). MFIPR postawiło sobie cel, aby jak najwięcej środków, które są w Polsce do dyspozycji w programach, przedstawić w bieżącym roku (od 50 do 70% całości środków) w konkursach, tak by te środki zaczęły pracować w gospodarce. Podobną rekomendację zintensyfikowania procesu kontraktacji i certyfikacji w programach regionalnych otrzymali marszałkowie. Nowością jest Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, wdrażany w pięciu regionach węglowych i w nich dystrybuowany.

Obecni przedstawiciele firm członkowskich AHK Polska (głos zabrał m. in EON, MEB Technical, Kirchoff Polska i A1 Europe) byli zainteresowani różnymi aspektami wdrażania programów, dodatkowymi formami wsparcia niektórych branż np. motoryzacyjnej, możliwości łączenia finansowania z kilku programów (np.CEF cross border-FENG), czy programami wspierającymi obszar ciepłownictwa. Ponieważ wiele kwestii jest nadal opracowywanych, minister zadeklarowała otwartość ministerstwa na konsultacje ze środowiskiem przedsiębiorców, m.in. poprzez AHK Polska, odnośnie nowych instrumentów wsparcia.

Niezależnie od możliwości wnioskowania o dofinansowanie z obecnej perspektywy, do dyspozycji wnioskodawców pozostaje nadal wiele środków z perspektyw finansowych 2007-2013 i 2014-2020. Są to środki powracające z instrumentów finansowych zarówno z poziomu krajowego, jak i regionalnego. Będą one przeznaczane na cele, które w wymienionych okresach były zdefiniowane w Polityce Spójności (zwykle były one związane z rozwojem gospodarczym, wzmocnieniem potencjału danego regionu), należy się spodziewać, że będą oferowane głównie w postaci instrumentów zwrotnych. MFIPR jest jednak otwarte na postulaty z rynku: jeśli przedsiębiorstwa będą zgłaszały do ministerstwa potrzebę skorzystania z instrumentu finansowego, wspierającego działania związane z dążeniem do neutralności klimatycznej, wprowadzaniem zielonej transformacji czy modernizowaniem procesów w taki sposób, aby działać w warunkach gospodarki w obiegu zamkniętym (GOZ), ministerstwo może wdrożyć prace nad instrumentami odpowiadającymi aktualnej sytuacji i potrzebom rynku.

Prowadząca spotkanie Ewa Mikos-Romanowicz, Przewodnicząca Komisji Cyfryzacji i Przemysłu 4.0 AHK Polska, zaproponowała utworzenie grupy inicjatywnej, która mogłaby przygotować postulaty przedsiębiorców do ministerstwa, celem optymalnego przygotowania wsparcia zgodnie z najważniejszymi bieżącymi potrzebami rynku. Minister Jarosińska-Jedynak zachęcała do kontaktu z ministerstwem, deklarując otwartość do rozmowy o szukaniu rozwiązań mogących optymalnie wspierać przedsiębiorców w obecnej sytuacji rynkowej w ramach poszczególnych programów.

Obszary, objęte wsparciem w ramach bieżącej perspektywy finansowej, są zbieżne z obszarem działalności wielu firm zrzeszonych w AHK Polska. „Polska i Niemcy są naturalnymi partnerami w dziedzinie transformacji energetycznej, digitalizacji, mobilności, usługach medycznych i infrastrukturze przyszłości. Wiele działań badawczo-rozwojowych firmy niemieckie prowadzą obecnie w Polsce” podkreślił dr Lars Gutheil, Dyrektor Generalny AHK Polska. Podkreślił również dotychczasowe zaangażowanie AHK we współpracę z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej, między innymi w postaci udziału Izby w roli obserwatora w Komitecie Monitorującym ds. Programu FENG. Wspomniał także o intensywnej współpracy AHK z Platformą Przemysłu Przyszłości i jej odpowiednikiem w Niemczech. W ramach tej współpracy zrealizowano m.in. wyjazd studyjny do fabryki Siemensa w Berlinie na temat rozwoju sieci 5G i cyfryzacji, dla przedsiębiorców, którzy chcieliby zwiększyć swoją wiedzę w tym obszarze. AHK Polska uczestniczy ponadto w konkursie „Fabryka Przyszłości” ( https://przemyslprzyszlosci.gov.pl/fabryka-przyszlosci/ ).

Ekspert ds. funduszy europejskich, Przemysław J. Sulich, wskazywał, że tematy poruszane podczas spotkania są szczególnie istotne dla firm, które mogą być beneficjentami transformacji energetycznej i cyfrowej, takich jak spółki energetyczne i ciepłownicze, remontowe, budujące OZE, magazyny energii czy eksperymentujące z wodorem, ponieważ korzystają one finansowo na współpracy z beneficjentami FENG, FENIKS czy Krajowego Planu Odbudowy. Są to także np. podmioty oferujące usługi nearshoring, firmy budowlane czekające na kontrakty infrastrukturalne, firmy dostarczające narzędzi cyfrowych gospodarce, systemów SCADA, MES, środowiska VR i AR, czy szybkiej telekomunikacji opartej o 5G czy IoT. Warto zatem wiedzieć, jak 750 mld zł , jakie Polska ma do dyspozycji w ramach Polityki Spójności i Krajowego Planu Odbudowy, wpłynie na popyt na rynku na konkretne usługi, produkty lub jak zostaną one zakontraktowane przez przetargi. W Polsce istnieją firmy niepaństwowe, które dzięki serii dotacji liczonych w dziesiątkach milionów złotych zbudowały majątek trwały i przewagę konkurencyjną którą trudno jest nadgonić w inny sposób, podkreśla Przemysław Sulich.

Ekspert wskazuje, że Komisja Cyfryzacji i Przemysłu 4.0 AHK była inicjatorem przedłużenia czasu składania wniosków na jeden z największych programów dla przedsiębiorców- Ścieżka SMART FENG. Wniosek wsparły m.in. Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Rada Główna Instytutów Badawczych, Krajowa Izba Gospodarcza, Centrum Łukasiewicz, Platforma Przemysłu Przyszłości i Porozumienie Akademickich Centrów Transferu Technologii, argumentując to dłuższym czasem potrzebnym na dopracowanie współpracy z naukowcami, instytutami i uczelniami przez przedsiębiorców. Ministerstwo przychylając się do wniosku przedłużyło termin do 30.10. br.

„Wskutek tego Ci przedsiębiorcy z AHK, także duże firmy, które myślały o cyfryzacji swoich procesów, robotyzacji swoich fabryk, obniżeniu kosztów energii, GOZ, OZE ale też o badaniach potrzebnych do rozwoju swoich produktów mają czas by za pomocą swoich zespołów lub firm doradczych takich jak nasza, A1 Europe, złożyć swoje wnioski o dotacje do końca października br.”, podkreśla P. Sulich. Dyrektorzy finansowi i prezesi firm w AHK nie powinni pominąć tych szans na umocnienie firm którymi kierują. We wniosku liczy się rejestracja firmy w Polsce oraz realizowanie inwestycji i badań tutaj, zaznacza Sulich.

Komisja Cyfryzacji jest do dyspozycji członków AHK Polska w zakresie informacji, jakie źródła finansowe są najwygodniejsze do wdrożenia cyfryzacji i koncepcji Przemysłu 4.0 w Państwa organizacjach w Polsce.