Parlament Europejski przyjął 27 listopada budżet Unii Europejskiej na 2025 r. Wyniesie on 199,4 mld euro w zobowiązaniach i 155,2 mld euro w płatnościach ogółem. W budżecie uwzględniono też środki na nieprzewidziane wydatki.
Polityka spójności i zwiększanie odporności priorytetami w nowym budżecie
W budżecie Unii Europejskiej na 2025 rok, którego ostateczny kształt został uzgodniony w negocjacjach między PE a państwami członkowskimi w połowie listopada tego roku, najwięcej środków – niemal 78 mld euro w zobowiązaniach i 44 mld euro w płatnościach – przeznaczono na politykę spójności i wzmacnianie odporności UE.
Kolejnymi pozycjami w budżecie są polityka klimatyczna oraz inwestycje w jednolity rynek i cyfryzację, politykę sąsiedztwa (w tym handlową), wydatki na unijną administracje publiczną, zarządzanie migracją i wzmocnienie ochrony granic oraz wzmacnianie bezpieczeństwa i obronności UE.
Budżet został zwiększony o ponad 230 mln euro na kluczowe programy - wsparcie konkurencyjności, działania na rzecz klimatu, pomoc humanitarną i zarządzanie granicami oraz utrzymanie środków na wsparcie Ukrainy.
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen podkreśliła wagę stałego politycznego i finansowego wsparcia dla Ukrainy w kontekście aspiracji tego kraju do członkostwa we Wspólnocie.
W komunikacie Ministerstwa Finansów na temat uchwalonego budżetu UE na przyszły rok stwierdzono, że w ostatecznej wersji dokumentu udało się zwiększyć środki na polskie priorytety, czyli ochronę granicy, wsparcie migrantów, transportowe połączenia militarne oraz pomoc humanitarną UE, w tym dla Ukrainy i Mołdawii. Zapewniono także dodatkowe środki na odbudowę po ostatnich klęskach żywiołowych.
Większy budżet UE na 2025 rok
W przyszłorocznym budżecie zapewniono środki na spłatę Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy. Koszt obsługi tego instrumentu w 2025 roku będzie dwukrotnie wyższy niż początkowo zakładano. W wyniku tego budżet UE na 2025 r. jest o 10 mld euro większy niż budżet na rok bieżący, co stanowi wzrost o 6 proc. Zwiększenie budżetu pozwoli nie tylko na zabezpieczenie finansowania instrumentu na rzecz odbudowy, ale także na utrzymanie środków na inne podstawowe programy unijne, w tym program Erasmus+ czy badania naukowe.
Środki na sytuacje nadzwyczajne
W budżecie uwzględniono również środki przewidziane na unijne instrumenty specjalne, niezaplanowane w wieloletnim budżecie UE (WRF) na lata 2021-2027. Z samego WRF udostępniono natomiast 800,5 mln euro na nieprzewidziane potrzeby, co pozwoli Unii szybko reagować w nagłych przypadkach. Piotr Serafin, nowy komisarz UE ds. budżetu, zwalczania nadużyć finansowych i administracji publicznej, podkreśla, że również budżet na kolejną wieloletnią perspektywę finansową UE powinien być bardziej elastyczny, by można było reagować w razie wystąpienia nieprzewidywalnych zdarzeń. Sytuacje, których Europa doświadczyła w ostatnich latach, takie jak klęski żywiołowe, pandemia, skutki wojny na kontynencie europejskim i realne problemy regionów, które graniczą z Rosją czy z Białorusią wskazują na potrzebę zmian odnośnie możliwości korzystania ze środków budżetowych.
Negocjacje między Komisją, Parlamentem a państwami UE w sprawie budżetu toczyły się od lipca. Jest to piąty roczny budżet w ramach długoterminowego budżetu UE na lata 2021-2027. „Według Komisji Europejskiej oraz polskich negocjatorów budżet UE na 2025 rok zagwarantuje równowagę między realizacją dotychczasowych i nowych wyzwań stojących przed całą UE” – zaznaczono w komunikacie MF.