Wezwania do zaniechania z powodu naruszenia przepisów nowego europejskiego Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO)

Autorka: Adrianna Grau LL.M.

Niestety, obawy zmieniły się w rzeczywistość: od dnia 25.05.2018, czyli od dnia, kiedy obowiązuje europejskie Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych (RODO), wiele przedsiębiorstw otrzymuje wezwania do zaniechania z powodu naruszenia przepisów prawa ochrony danych osobowych. Spowodowane jest to tym, iż niektóre przedsiębiorstwa nie wykorzystały dwuletniego terminu przejściowego na dostosowanie własnych wewnętrznych procesów przetwarzania i ochrony danych. Wyspecjalizowane kancelarie zajmujące się głównie wezwaniami do zaniechania mają w tym przypadku ułatwione zadanie w wykrywaniu naruszeń oraz wzywaniu do zaniechania, nakładając tym samym koszta działań adwokackich na wezwanego. Działania takie kreują dezorientację, szczególnie, iż nadal brakuje odpowiedniego orzecznictwa, co powoduje niejasność stanu prawnego.

Wezwania do zaniechania w ramach naruszeń ochrony danych osobowych nie są niczym nowym. Takie wezwania w dziedzinie prawa nieuczciwej konkurencji są w Niemczech dobrze znane i praktykowane, można śmiało zasugerować istnienie branży zajmującej się tym profesjonalnie, która przy okazji wprowadzenia nowych przepisów o ochronie danych osobowych, postrzega je jako nowe źródło dochodu. Stwierdzenie, czy wspomniane wezwania są zgodne lub niezgodne z prawem, wymaga każdorazowej konsultacji.

Powody otrzymywania aktualnych wezwań są zróżnicowane, poniższa lista nie jest wyczerpująca, ponieważ na bieżąco dochodzą nowe rzekome naruszenia:
• Korzystanie z Google Analytics bez zastosowania modelu „opt-in“
• Korzystanie z Cookies bez odpowiedniego poinformowania o tym użytkownika
• Brak lub niewystarczająca polityka prywatności na stronie internetowej
• Brak oświadczenia o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych
• Korzystanie z zebranych danych adresowych bez otrzymania koniecznej zgody
• Bezprawne używanie Google Fonts.

Przed wprowadzeniem RODO stan prawny nie był do końca jasny, ale nie każde naruszenie przepisów w ramach ochrony danych mogło skutkować otrzymaniem wezwania do zaniechania tego naruszenia. W tym zakresie nic się nie zmieniło.

Naruszenie przepisów odnośnie danych osobowych może być ścigane z ramienia przepisów prawa nieuczciwej konkurencji, jeśli naruszony przepis przedstawia tak zwaną regulację zachowania na rynku (niem. „Marktverhaltensregelung) w rozumieniu § 3a niemieckiej ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jakie normy prawne w zakresie ochrony danych przedstawiają regulacje zachowania na rynku w ramach orzecznictwa oraz literatury prawniczej jest zagadnieniem spornym. Dodatkowo brakuje jeszcze orzecznicwa szczególnie odnoszącego się do nowych przepisów RODO, co powoduje, iż stan prawny jest nieprzejrzysty oraz taki niestety pozostanie do momentu wypracowania klarownej praktyki Sądu Najwyższego w temacie nowego rozporządzenia.

W takich przypadkach sugerujemy zachowania, tak jak przy dotychczasowych wezwaniach do zaniechania: nie podpisywać żadnych oświadczeń o zaniechaniu lub o zobowiązaniu bez uprzedniego sprawdzenia ich treści, podpisanie takich dokumentów może wiązać się z poważnymi konsenwencjami dla przedsiębiorstwa. Nie należy jednak ignorować wyznaczonych w wezwaniach terminów, może to doprowadzić do wnioskowania przez podmiot wzywający do wniesienia o wydanie sądowego tymczasowego rozporządzenia, które powoduje zwiększenie związanych z tym kosztów adwokackich. Ponad to ważne jest zasięgnięcie porady prawnej.

Na koniec jeszcze jedna rada dla przedsiębiorców: w celu uniknięcia wezwań do naruszenia, ważne jest aby odpowiednio szybko dostosować wewnętrzne regulacje w przedsiębiorstwie do nowych przepisów RODO.